Εκόμισε εις την Τέχνη το δράμα του σώματος – K.Π. Καβάφης

Χειρόγραφο από το αρχείο Καβάφη

Βουλιαγμένος στο βελούδινο κάθισμα του θεάτρου στην Αλεξάνδρεια, με το φίλο του Ίωνα Δραγούμη δίπλα, και στη σκηνή τη Μαρίκα Κοτοπούλη. Περιοδεία. Ο δικός του νους ταξίδευε αλλού. Στα σκοτεινά δρομάκια της πόλης που τον ακολουθεί, σε δωμάτια ημιφωτισμένα από τα περίφημα “Κεριά”, κάπου εκεί που ζουν παραγκωνισμένες οι “Επιθυμίες”. Κι η σάρκα έμαθε να ζει μες στα ποιήματα το δικό της δράμα, δράμα δωματίου για κανά δυο κορμιά και μια κέρινη φλόγα. Το πρωί θα φορέσει πάλι το κουστούμι του ο πόθος, θα γίνει καθωσπρέπει και θα πάει στο γραφείο να δουλέψει πάνω από χαρτιά και τη βουή του δρόμου.

Εκόμισε εις την Τέχνη την ανομολόγητη τραγωδία των αισθήσεων, ένα μισό άγγιγμα, ένα θαμπό βλέμμα. Μια ιστορία ειδωμένη από τα μέσα, τα ενδότερα, τα ξεντυμένα, τα παρασκήνια της ζωής, χωρίς τις περιττές επιστρώσεις. Και χλεύασε την εξουσία από μέσα από την Ιστορία. Κι άφησε στην ποίηση ζωντανά περιγράμματα από σκιές, εκείνες των αισθημάτων και των σωμάτων που λαχταρούσε, “διακόπτοντας το έργο των θεών”, για να μείνουμε όλοι λίγο πιο άνθρωποι μετά απ’ αυτόν, για πάντα “Τρώες”.

Τρώες

Είν’ η προσπάθειές μας, των συφοριασμένων•
είν’ η προσπάθειές μας σαν των Τρώων.
Κομμάτι κατορθώνουμε• κομμάτι
παίρνουμ’ επάνω μας• κι αρχίζουμε
νάχουμε θάρρος και καλές ελπίδες.

Μα πάντα κάτι βγαίνει και μας σταματά.
Ο Aχιλλεύς στην τάφρον εμπροστά μας
βγαίνει και με φωνές μεγάλες μάς τρομάζει.—

Είν’ η προσπάθειές μας σαν των Τρώων.
Θαρρούμε πως με απόφασι και τόλμη
θ’ αλλάξουμε της τύχης την καταφορά,
κ’ έξω στεκόμεθα ν’ αγωνισθούμε.

Aλλ’ όταν η μεγάλη κρίσις έλθει,
η τόλμη κι η απόφασίς μας χάνονται•
ταράττεται η ψυχή μας, παραλύει•
κι ολόγυρα απ’ τα τείχη τρέχουμε
ζητώντας να γλυτώσουμε με την φυγή.

Όμως η πτώσις μας είναι βεβαία. Επάνω,
στα τείχη, άρχισεν ήδη ο θρήνος.
Των ημερών μας αναμνήσεις κλαιν κ’ αισθήματα.
Πικρά για μας ο Πρίαμος κ’ η Εκάβη κλαίνε.


Από τον επίσημο δικτυακό τόπο του αρχείου Καβάφη, http://www.kavafis.gr/ . Από τα Ποιήματα 1897-1933, Ίκαρος 1984

(Δημοσιεύτηκε την 1η Σεπτεμβρίου 2010 στο ιστολόγιο του ΕΚΕΒΙ)