Τι “περιθώριο” υπάρχει;

photo: scalidi

Ότι θα μιλήσει ο λαός, θα μιλήσει. Και το θέμα πια είναι τι θα πει. Όχι για το ευρώ και τις απομειώσεις ομολόγων και τη μείωση του χρέους και τα δημοσιονομικά ελλείμματα και όλη αυτή την ορολογία που την αφομείωσε σε χρόνο ρεκόρ η καθημερινή μας γλώσσα. Η καθημερινότητα του κάθε ανθρώπου είναι μακριά ξημερωμένη απ' αυτά. Η καθημερινότητά του το τελευταίο εξάμηνο λέει: χαράτσια, φόρους, χρέη, δεν έχω να πληρώσω, δεν έχω δουλειά. Συχνά γράφει και με κόκκινα γράμματα την αυτοκτονία. Η δε εγκληματικότητα άμα αποδελτιωθεί και αναλυθεί ίσως να έχει να πει πιο πολλά για την κατάσταση της οικονομίας από την καθ' εαυτού οικονομία.

Την ώρα που εξελισσόταν η G20 στις Κάννες και η ελληνική πλευρά έκανε την εμφάνισή της ως «guest star» μείζονος σημασίας, στην καρδιά του αθηναϊκού κέντρου μαύριζε λίγο ακόμα η ψυχή των πολιτών, την ώρα που έκλειναν τα μαγαζιά. Ακόμα και η Κοραή, αυτό το σημείο συνάντησης και διέλευσης χιλιάδων, αυτό το τόσο ζωντανό κομμάτι της πόλης, σκιάζεται από τη δυστυχία. Καταρχάς των αστέγων. Αλλά εκείνοι είναι βουβοί θιασώτες της κρίσης. Παρόντες απόντες στο ολοένα και διευρυνόμενο περιθώριο της κοινωνικής ζωής. Το ίδιο θλιβερή εικόνα οι χρήστες ναρκωτικών που έχουν αλλάξει στέκι και μπαίνουν όλο και πιο βαθιά στον ιστό της πόλης. Μέσα κι έξω από τη σφύζουσα με νεαρόκοσμο και ανθρώπους που απολάμβαναν τη στάση τους στη στοά στην Κοραή, οι χρήστες ναρκωτικών εξαθλιωμένοι εκλιπαρούσαν για 50 λεπτά και οι άστεγοι για λίγο φαγητό. Άμα τους ζητούσες συγγνώμη που δεν είχες πάνω σου λεφτά, σου αντιγύριζαν ακόμα πιο δραματικά τη δική τους συγγνώμη που σε έφεραν σε δύσκολη θέση και δεν ήθελαν, σου ζητούσαν συγγνώμη που δεν είχες λεφτά κι αυτοί σου το υπενθύμισαν. Η ευθιξία και η ευαισθησία έχουν απομείνει να φωλιάζουν σε κάτι τέτοιες ημιφωτισμένες γωνιές στις καρδιές των τάχα μου περιθωριακών που ολοένα και ροκανίζουν το περιθώριο και διεισδύουν στα ενδότερα των τάχα «τακτοποιημένων». Στη γωνία της Σταδίου με την Κοραή -τι ειρωνεία!- τα ΜΑΤ διαφύλασσαν την τάξη, την περιφρουρούσαν. Με το περιθώριο να καραδοκεί και να κερδίζει έδαφος.

Σε λίγο τα όρια αυτά ανάμεσα στους «κανονικούς» και τους «περιθωριακούς» θα είναι ακόμα πιο δυσδιάκριτα από τη φτώχεια. Η μόνη κοινή τους συνισταμένη είναι τα όρια και η αντοχή της αξιοπρέπειάς τους της προσωπικής και της νοημοσύνης τους που προσβάλλεται καθημερινά. Τι «περιθώριο» υπάρχει, λοιπόν; Τι περιθώριο υπάρχει να μην μιλήσει ο λαός; Και κυρίως να μην ακουστεί;

(Το κείμενο δημοσιεύτηκε στη "Βραδυνή" την Παρασκευή 4 Νοεμβρίου 2011)