«Sky is the limit»

Όπως συμβαίνει με την Ιστορία, να αντιλαμβανόμαστε δηλαδή την ύπαρξή της αφότου συμβεί, αφότου περάσουν από πάνω μας οι ερπύστριές της, έτσι και με την Οικονομία: είμαστε σε θέση να την ερμηνεύσουμε αφότου τα αποτελέσματά της σημαδέψουν τις ζωές των ανθρώπων. Μπορεί διαπρεπείς οικονομολόγοι να διατυπώνουν θεωρίες και προβλέψεις, το πετσί του ανθρώπου όμως είναι εκείνο μόνο που μπορεί να τις επιβεβαιώσει ή να τις διαψεύσει.

Στην Ελλάδα της Μεταπολίτευσης και πέρα, κατέστη μια μεγέθυνση την οποία την «καταλαβαίνουμε» για τα καλά, τη στιγμή μάλλον που λαμβάνει τέλος. Προηγουμένως δεν είχαμε πάρει χαμπάρι, την εισπράτταμε ως μια ξεπεσμένη -ηθικής(!) βάσεως- κατάσταση νεοπλουτισμού στον τρόπο ζωής. Σε ένα ακατανόητο τις περισσότερες φορές, αλλά πάντα στη μόδα, fusion, σε όλες τις εκφάνσεις της καθημερινότητάς μας. Από το ντύσιμο, μέχρι τη μουσική και το φαγητό, από τα αυτοκίνητα μέχρι τη διασκέδαση και την ψυχαγωγία. Πολύ περισσότερο δε έκανε την εμφάνισή του στις ίδιες τις διαπροσωπικές σχέσεις.

Σκέτο μπλέντερ, όλα τα αλέθει ο καλός ο μύλος. Ένα ανακάτεμα φοβερό, μια μίξη όλων με όλα, μια ρήξη των ορίων στο όνομα του υποσυνείδητου «Sky is the limit» (Ο ουρανός είναι το όριο) της ανάπτυξης. Της διόγκωσης, καλύτερα, από το δημόσιο τομέα μέχρι τις τράπεζες, τον κλάδο παροχής υπηρεσιών -νέων υπηρεσιών- και γενικά τη δημιουργία καινούριων αναγκών που δεν τις είχαμε καν υποπτευθεί. Αλήθεια, πώς ζούσαμε πριν, χωρίς «έξυπνο» τηλέφωνο και GPS;

Όμως, «it’s the economy, stupid», και ήρθε η ώρα να διαπιστώσουμε -τι ειρωνεία- ότι το φαλιρισμένο μας μοντέλο αποτελεί τελικά μια οικονομική μεγέθυνση που τώρα υποχωρεί. Αφήνει τα πρώτα της απόνερα, χιλιάδες ανθρώπους χωρίς δουλειά. Τώρα ο καθένας χρειάζεται προσωπικό οργανόγραμμα-εγχειρίδιο αντιμετώπισης της κρίσης από τη μία και από την άλλη ένα σενάριο διαφυγής από έναν αφχάριστο και πλεονέκτη εαυτό, βυθισμένο στον πολτό και πολτοποιό μαζί των τεχνητών αναγκών.

Έβλεπα χθες το πρωί στην ΕΤ1 επανάληψη από το «Μονόγραμμα» αφιερωμένο στον Αντώνη Καλογιάννη και ξαναζωντάνευε μπροστά μου το πώς ήταν η ζωή στη χώρα τα προηγούμενα 40 χρόνια. Τι άλμα έκανε η Ελλάδα προς το κενό-χρήμα, το μόνο που της έλειπε, μαζί με τους θεσμούς που θα της λείπουν πάντα ως φαίνεται. Κι έχασε όλα τ’ άλλα: τον πολιτισμό, το φιλότιμο, την ελπίδα, τη συγκρότηση που προσφέρει η αλήθεια και η απλότητα.

Για μια χούφτα κινητά τηλέφωνα, μεγάλες και επίπεδες τηλεοπτικές οθόνες, για τετρακίνηση μέσα στην ακινησία των αθηναϊκών δρόμων. Για μια χούφτα ξεπεσμό τελικά, αφού η ανάπτυξη ήταν τόσο επισφαλής και επιδερμική, ο σκοπός ήταν μόνο τα λεφτά και μας μένει μόνο ο εαυτός μας, η όποια παιδεία μας, το μυαλό και το γούστο μας, οι επιθυμίες και η αισθητική μας για να επιβιώσουμε. Α, κι αυτός ο γαλάζιος ουρανός μας, απέξω και μέσα μας. Άλλωστε, «Sky is the limit». «Θα σε ξανάβρω στους μπαξέδες», που τραγουδούσε κι ο Καλογιάννης, τώρα πια θα εννοούμε τον εαυτό μας.

(Το κείμενο δημοσιεύτηκε στη "Βραδυνή" της 26ης Νοεμβρίου 2010)

photo: scalidi