Οι βιβλιοπώλες μου
Εκείνοι πωλούν τα βιβλία. Εγώ αγαπώ τα βιβλία. Ο κοινός παρανομαστής υπάρχει, αλλά δεν σημαίνει ότι πάντα αγαπώ αυτούς που πουλάνε τα αντικείμενα του αναγνωστικού μου πόθου. Ο πρώτος πρώτος βιβλιοπώλης της ζωής μου, όπως τουλάχιστον θυμάμαι, -έχει πεθάνει πια- μπορούσε να ικανοποιήσει τις ελάχιστες ανάγκες της παιδικής μου ηλικίας, χωρίς καν να παρέμβει. Άπλωνα το χεράκι μου, ψηλό παιδί ήμουν, έφτανα τα πρώτα κλασικά λογοτεχνικά βιβλία στα χαμηλά ράφια του στριμωχτού βιβλιοπωλείου του και τα πήγαινα στο ταμείο. Λίγο αγαθός και αργοκίνητος ήταν νομίζω. Σε κάτι τεφτέρια και ύστερα κομπιουτεράκια κατέγραφε τις πωλήσεις του, αργότερα ήρθε η ταμειακή μηχανή, αλλά όταν ήρθε αυτή, έφυγε εκείνος δια παντός απ' τη ζωή. Κρίμα. οι απόγονοι πουλάνε λούτρινα ζωάκια πια.
Το Γυμνάσιο σήμανε και αλλαγή συνηθειών, τόσο αναγνωστικών όσο και αγοραστικών. Ευτυχώς. Ανακάλυψα έναν παράδεισο που θα τον έχανα λίγα χρόνια μετά μόνο. Ο παράδεισός μου λεγόταν "Η φωλιά του βιβλίου". Ναι, μεν ήταν μια τρύπα κι αυτό το χρυσοφόρο για τους ιδιοκτήτες του μαγαζάκι, αλλά αυτό το "φωλιά" δεν του πήγαινε, βρε παιδάκι μου. Ποιος το σκέφτηκε; Κανένας θηρευτής; Ε, γι' αυτό έγινες κυνηγός βιβλίων. Ο βιβλιοπώλης αυτός στάθηκε μεγάλος αρωγός του έργου μου κατά την εφηβεία. Καταρχάς, από κείνον αγόρασα όλα -και ήταν παρά πολλά τα άτιμα- τα βιβλία των Αγγλικών μου. Γι' αυτό με συμπάθησε. Ήμουν σίγουρη πηγή κέρδους. Γι' αυτό κι εγώ τον "εκμεταλλεύτηκα" στο έπακρο. Του παρήγγελνα αβέρτα βιβλία εκμάθησης της Αγγλικής, προκειμένου να μου φέρνει αγόγγυστα τις παραγγελίες της κλασικής λογοτεχνίας και οποιασδήποτε σύγχρονης έπεφτε στην περιορισμένη αναγνωστική μου αντίληψη.
Αχ, πώς τη νοσταλγώ εκείνη την περιορισμένη αντίληψη! Δεν την κλόνιζε τίποτα. Ήταν πεντακάθαρη και κοφτερή σαν μαχαίρι. Ήρθε η αλλοτινή αμφιβολία και την έριξε κι αυτή από τον παράδεισό της. Καλύτερα. Θα προσπαθεί πάντα να τον κατακτήσει, όχι να τον κερδίσει άκοπα. Ο αγαπημένος μου ever βιβλιοπώλης φυσικά γνώριζε το όνομά μου και μόλις έμπαινα στη "φωλιά", σαν και κείνο το γεράκι των καρτούν με τα γυαλιά μέχρι τη μέση με φαντάζομαι τότε, μου απηύθυνε το λόγο πανηγυρικά "Γεια σας, δεσποινίς Σκαλίδη! Τι κάνετε; Τι έχουμε σήμερα; Πώς να σας βοηθήσω;" Εμ, νοσταλγώ και κείνο το "δεσποινίς" των 11 ετών μου που σήμερα έχει γίνει ένα αγενές και ειρωνικό "κοριτσάκι μου ή γλυκιά μου" από τους συναγοραστές μου στα καταστήματα. Και γλυκιά είμαι και κοριτσάκι, αλλά εσείς οφείλετε να με λέτε κυρία, όπως σας λέω κι εγώ κυρίους και κυρίες, αλλά τι τα θες; Εσύ θα συνετίσεις τον κόσμο ή μήπως εσύ θα τους κάνεις όλους ευγενείς; Άστα, βρε δεσποινίς, να πάνε...Εσύ είσαι αλλού νυχτωμένη, στα βιβλία. Κι εκεί το σαβουάρ βιβρ ακόμη το βρίσκεις, έστω σε μια Τζέιν Ώστιν.
Από εκεί που παρήγγελνες τον Καζαντζάκη σου στα 14 σου και κατέφθανε με καρδιοχτύπι δικό σου από τας Αθήνας στο φτωχικό αναπλιώτικο μαγαζάκι, τώρα είσαι στα λαμπερά μέγαρα τα γεμάτα βιβλία και θες να γυρίσεις επειγόντως 15 χρόνια πίσω. Να βγεις έξω στον καθαρό αέρα. Να αποφύγεις τον τεχνητό συνωστισμό των γιορτών. Να βρεις τα βιβλία εκείνα που αξίζουν στην πρώτη σειρά και όχι κρυμμένα στις αποθήκες. Να αγγίζουν τα βιβλία εκείνοι που τα πουλάνε σαν βιβλία, με το σεβασμό που τους πρέπει, και όχι σαν παλιόρουχα β΄διαλογής που κι εκείνα ψυχούλα έχουν.
Άλλο έμπορας, άλλο βιβλιοπώλης. Όποιος το κατάλαβε, μένει χαραγμένος με αγάπη στη μνήμη των απανταχού βιβλιόφιλων, ενώ οι άλλοι ανακυκλώνονται στον κάλαθο της λήθης. Αγαπημένοι μου βιβλιοπώλες, καληνύχτα!
Το Γυμνάσιο σήμανε και αλλαγή συνηθειών, τόσο αναγνωστικών όσο και αγοραστικών. Ευτυχώς. Ανακάλυψα έναν παράδεισο που θα τον έχανα λίγα χρόνια μετά μόνο. Ο παράδεισός μου λεγόταν "Η φωλιά του βιβλίου". Ναι, μεν ήταν μια τρύπα κι αυτό το χρυσοφόρο για τους ιδιοκτήτες του μαγαζάκι, αλλά αυτό το "φωλιά" δεν του πήγαινε, βρε παιδάκι μου. Ποιος το σκέφτηκε; Κανένας θηρευτής; Ε, γι' αυτό έγινες κυνηγός βιβλίων. Ο βιβλιοπώλης αυτός στάθηκε μεγάλος αρωγός του έργου μου κατά την εφηβεία. Καταρχάς, από κείνον αγόρασα όλα -και ήταν παρά πολλά τα άτιμα- τα βιβλία των Αγγλικών μου. Γι' αυτό με συμπάθησε. Ήμουν σίγουρη πηγή κέρδους. Γι' αυτό κι εγώ τον "εκμεταλλεύτηκα" στο έπακρο. Του παρήγγελνα αβέρτα βιβλία εκμάθησης της Αγγλικής, προκειμένου να μου φέρνει αγόγγυστα τις παραγγελίες της κλασικής λογοτεχνίας και οποιασδήποτε σύγχρονης έπεφτε στην περιορισμένη αναγνωστική μου αντίληψη.
Αχ, πώς τη νοσταλγώ εκείνη την περιορισμένη αντίληψη! Δεν την κλόνιζε τίποτα. Ήταν πεντακάθαρη και κοφτερή σαν μαχαίρι. Ήρθε η αλλοτινή αμφιβολία και την έριξε κι αυτή από τον παράδεισό της. Καλύτερα. Θα προσπαθεί πάντα να τον κατακτήσει, όχι να τον κερδίσει άκοπα. Ο αγαπημένος μου ever βιβλιοπώλης φυσικά γνώριζε το όνομά μου και μόλις έμπαινα στη "φωλιά", σαν και κείνο το γεράκι των καρτούν με τα γυαλιά μέχρι τη μέση με φαντάζομαι τότε, μου απηύθυνε το λόγο πανηγυρικά "Γεια σας, δεσποινίς Σκαλίδη! Τι κάνετε; Τι έχουμε σήμερα; Πώς να σας βοηθήσω;" Εμ, νοσταλγώ και κείνο το "δεσποινίς" των 11 ετών μου που σήμερα έχει γίνει ένα αγενές και ειρωνικό "κοριτσάκι μου ή γλυκιά μου" από τους συναγοραστές μου στα καταστήματα. Και γλυκιά είμαι και κοριτσάκι, αλλά εσείς οφείλετε να με λέτε κυρία, όπως σας λέω κι εγώ κυρίους και κυρίες, αλλά τι τα θες; Εσύ θα συνετίσεις τον κόσμο ή μήπως εσύ θα τους κάνεις όλους ευγενείς; Άστα, βρε δεσποινίς, να πάνε...Εσύ είσαι αλλού νυχτωμένη, στα βιβλία. Κι εκεί το σαβουάρ βιβρ ακόμη το βρίσκεις, έστω σε μια Τζέιν Ώστιν.
Από εκεί που παρήγγελνες τον Καζαντζάκη σου στα 14 σου και κατέφθανε με καρδιοχτύπι δικό σου από τας Αθήνας στο φτωχικό αναπλιώτικο μαγαζάκι, τώρα είσαι στα λαμπερά μέγαρα τα γεμάτα βιβλία και θες να γυρίσεις επειγόντως 15 χρόνια πίσω. Να βγεις έξω στον καθαρό αέρα. Να αποφύγεις τον τεχνητό συνωστισμό των γιορτών. Να βρεις τα βιβλία εκείνα που αξίζουν στην πρώτη σειρά και όχι κρυμμένα στις αποθήκες. Να αγγίζουν τα βιβλία εκείνοι που τα πουλάνε σαν βιβλία, με το σεβασμό που τους πρέπει, και όχι σαν παλιόρουχα β΄διαλογής που κι εκείνα ψυχούλα έχουν.
Άλλο έμπορας, άλλο βιβλιοπώλης. Όποιος το κατάλαβε, μένει χαραγμένος με αγάπη στη μνήμη των απανταχού βιβλιόφιλων, ενώ οι άλλοι ανακυκλώνονται στον κάλαθο της λήθης. Αγαπημένοι μου βιβλιοπώλες, καληνύχτα!
