Εκτεθειμένοι στην αλήθεια* (αναθεωρημένο)

photo: scalidi

Φέτος, η Αθήνα μου φάνηκε πιο άδεια από ποτέ. Ακόμα και από μετανάστες στο κέντρο της. (Είδα πιο πολλούς να βγάζουν μεροκάματο στην παραλία, πατώντας την καυτή άμμο). Τον Αύγουστο. Αυτόν τον τρομερό μήνα με τις εντάσεις και τα φεγγάρια και τα μελτέμια. Η φύση που αποφασίζει να ξεσηκώσει την ψυχή, να κάνει το αίμα να βράζει. Πιο μόνη η Αθήνα. Πιο μοναχική. Την εγκαταλείπουν με πάθος κυρίως αυτοί που έχουν αποφασίσει την ασχήμια της.

Εκείνοι που την κατοικούν, σχεδόν ακατοίκητη, τον Αύγουστο, βλέπουν τις κρυφές κι απογυμνωμένες, κι εύθραυστες κι αδύναμες και γοητευτικές πλευρές της. Τέλος πάντων, κάποια ψήγματα νοήματος κι ανθρωπινότητας. Και τις μεριές που μπορούν να σε ταράξουν περισσότερο. Κάτι σαν να βιώνεις το σύνδρομο του Σταντάλ, όχι μπροστά σε ένα έργο τέχνης, αλλά σε ένα εγκαταλελειμμένο έργο ανθρώπων, άδειο, που μπορείς να του δώσεις ό,τι νόημα θες εσύ. Ένα κοχύλι κενό, ένα κέλυφος που σε περιμένει να αφουγκραστείς από τον κοχλία του τη δική σου ανάσα.

Η τηλεοπτική οθόνη βομβαρδίζει με όση δική της ασχήμια της απομένει, με όση της εμπνέει η θλιβερή ειδησεογραφία. Φόροι, μέτρα, νομοσχέδια, τροπολογίες, φωτιές, εγκλήματα, ληστείες, ένοπλες επιθέσεις, κρίση, κρίση, κρίση παντού. Άμα πατήσεις τον κουμπί και την κλείσεις, μπορεί και να γλιτώσεις την κρίση πανικού. Κρατώντας την απόσταση από τα γεγονότα, μπορεί να εξασφαλίζεις και λίγη ευτυχία, κερδίζοντας λίγο χρόνο αποτοξίνωσης από τον εθισμό στην απάθεια, την αδιαφορία, την ασχήμια. Παίρνοντας αποστάσεις από την Αθήνα, μπορεί και να κατορθώνουμε να κρατήσουμε το θόρυβό της, το δικό μας θόρυβο, λίγο πιο μακριά από μας και να αποφασίζουμε να βρεθούμε λιγάκι πιο κοντά στο δικό μας κέντρο -με ειλικρίνεια ίσως-, στον εαυτό μας. Είναι το ταξίδι, όπως και τα βιβλία με τα ταξίδια στο βυθό τους, που σε φέρνουν λίγο πιο κοντά στο κέντρο της ύπαρξής σου.

Η κρίση, λοιπόν -και δεν μιλάω μόνο για την οικονομική, αυτή έρχεται ως επακόλουθο της υπόλοιπης κατάστασης που έχει φτάσει στο απροχώρητο σε τόσους πολλούς τομείς, κυρίως λόγω μιας νοοτροπίας να μην αντικρίζουμε την αλήθεια, αλλά να τα βλέπουμε όλα μέσα από το καθρεφτάκι του συμφέροντός μας- έχω την αίσθηση ότι ξύπνησε στον κόσμο την ανάγκη να ταξιδέψει, έστω στον πιο κοντινό στην Αθήνα προορισμό. Είναι κι αυτός ένα τρόπος να εκτραφεί η ελπίδα ότι κάτι αλλάζει, αφού δεν το βλέπεις πια μπροστά σου.

Αλλά το ταξίδι εντός μας, πέρα από κείνο των τόπων, είναι αυτό που θα μας σώσει. Διάβασα κάπου ότι μετά από τόση Μύκονο, πώς να φτάσεις στην Ιθάκη... Και αμέσως πάει το μυαλό μου σε κείνους τους ανθρώπους που κατόρθωσαν όλα αυτά τα χρόνια να διατηρήσουν τη δική τους αυθεντικότητα, δεν τους κατασπάραξε η νεοελληνική νοοτροπία, δεν έχασαν ποτέ το κέντρο τους, τον πυρήνα της ζωής και της σκέψης τους και δεν έχουν συμβάλλει σ' αυτή την κρίση. Μειονότητα ίσως. Ισχνή μειοψηφία, καλύτερα. Που μπορεί να νιώθει και μια μικρή δικαίωση για τη στάση που κράτησε όλα αυτά τα χρόνια ή και αγανάκτηση για το πού την οδηγεί η γενικότερη κατάσταση.

Φέτος, το καλοκαίρι, άκουσα τα περισσότερα τζιτζίκια. Εκκωφαντικό το τραγούδι τους. Είδα τους περισσότερους νεκρούς τραγουδιστές του καλοκαιριού, πεσμένους τ' ανάσκελα στις γωνιές του θέρους, ξέπνοους από το τρελό κι ακαταπόνητο τραγούδι τους. Απόλυτα εκτεθειμένοι στην ομορφιά και το μουσικό τους ταξίδι. Τα μυρμήγκια βοηθούσαν στην αποσύνθεση των πτωμάτων τους, τραβώντας τα κουφάρια των τζιτζικιών στις αποθήκες τους, τροφή για το χειμώνα. Μια μεταφορά της φύσης που ίσως και να περιμένω να τη δω στην ελληνική πραγματικότητα.

*Διαβάζω το αδημοσίευτο κειμενάκι που στην αρχή είχε τον αισιόδοξο τίτλο "Εκτεθειμένοι στο ταξίδι και την ομορφιά", και σκέφτομαι ότι γύρω του τρέχει η ανικανότητα να υπάρξουμε ως ομάδα, να αναγνωρίσουμε τη δυναμική των άλλων και να μας εμπνεύσει, τέλος πάντων να εκμεταλλευτούμε το καλό και το ακόμα καλύτερο των άλλων για να πάμε μια στάλα μπροστά. Είναι ίδιον των συμπλεγματικών αυτό, προφανώς. Αλλά δεν νομίζω ότι έχουμε χρόνο για άλλα κόμπλεξ...
Τρέχει η αλήθεια. Ποια αλήθεια; Να μια πλευρά της αλήθειας: πολυεθνικοί όμιλοι απασχολούν εργαζόμενους με μαύρη εργασία, ναι, στη χώρα μας, μην ψάχνετε. Παιδιά εικοσιπεντάρικα με πτυχία -άμα είναι τυχερά- δουλεύουν για ψίχουλα με μορφές εργασίας μεσαίωνα.
Ο ταξιτζής χθες βράδυ μού έκλεψε ένα ευρώ -θα του έδινα δύο ευρώ φιλοδώρημα- και δεν μου έδωσε ποτέ απόδειξη και στην εστίαση, με το ζόρι κόβονται οι αποδείξεις, αφού ζητήσεις επίμονα με υπανισσόμενη χροιά απειλής. Κάπως έτσι είναι που θα αποδώσουν τα μέτρα, τα συνεχή μέτρα... Ειρωνεία. Α, και οι "οίκοι χρυσού" που βλέπω να ξεφυτρώνουν σαν μανιτάρια στις πιο απίθανες περιοχές...
Το βέβαιο είναι ότι είμαστε απλώς εκτεθειμένοι. Και κυρίως στον εαυτό μας. Και άμα δεν αποφασίσουμε να γίνουμε άνθρωποι και να αντικρίσουμε την αλήθεια, θα μείνουμε δεμένοι χειροπόδαρα στον κακό μας τον εαυτό και τον καιρό.