Πόλεμος και αγάπη

photo: scalidi

Απογυμνωμένη καρδιά. Και η ανθρωπιά. Σ' αυτό το ασύλληπτης έντασης βιβλίο. Σ' αυτό το λογοτεχνικό έργο που σκάβει μέσα μας χωρίς φόβο για το ποιοι είμαστε. "Στο τέλος της γης", Νταβίντ Γκρόσμαν, κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Καστανιώτη σε μετάφραση από τα εβραϊκά από τη Λουίζα Μινάν.

Στη Θεσσαλονίκη στη διεθνή έκθεση βιβλίου, επί μια μιάμιση ώρα άκουγα όρθια σ' αυτόν τον κατάμεστο χώρο το συγγραφέα να μιλάει ειλικρινά και με χάρη και με γνώση και με ομορφιά για τα βιβλία και τους ανθρώπους. Έφυγα σίγουρα ηλεκτρισμένη για την ειρήνη και τον πόλεμο, κι αυτή τη μάχη μέσα μας για το ποιοι είμαστε, ιδίως μέσα σ' αυτό το κουκούλι που επωαζόμαστε, την οικογένεια.

Το βιβλίο μου επιβεβαίωσε στη συνέχεια ότι ο συγγραφέας ήταν ο ίδιος άνθρωπος με τον ομιλητή. Και ακόμα μεγαλύτερος συγγραφέας. Το αριστουργηματικό αυτό έπος για την καρδιά μας με σημάδεψε. Με την Τέχνη και την αλήθεια του.

Και το χυμένο αίμα κάτω απ' αυτό αχνίζει. Και λες καλύτερα να μην υπήρχε η πραγματικότητα, να ήταν όλα λογοτεχνία. Αλλά δεν.
Ο Άβραμ, η Όρα, ο Ίλαν. Ένα ιδιότυπο τρίγωνο που δομείται στην εφηβεία τους. Κάτι παραπάνω από ερωτικό τρίγωνο. Και μετά ο Πολέμος. Οι βαθιές του πληγές, ο πόνος του, ο δριμύς του φόβος. Και άνθρωποι ερείπια που ψάχνουν από κάπου να πιαστούν για να ζήσουν. Ύστερα ο Άνταμ και ο Όφερ, ιδίως αυτός ο τελευταίος που προσφέρει τον εαυτό του εθελοντικά στον Πόλεμο. Κι η Όρα, η μητέρα του που δεν αντέχει να μάθει τα νέα τυχόν θανάτου του. Θα διασχίσει τη χώρα για να μην της παραδοθούν αυτά τα νέα, αν υπάρχουν. Με συντροφιά από το παρελθόν και το ίδιο το παρελθόν, προσπαθεί να προστατεύσει από μακριά το παιδί της με την αγάπη της, εξιστορώντας τη ζωή του και την παραμικρή λεπτομέρεια της ύπαρξης του γιου της στον πατέρα που τον κατασπάραξε ο Πόλεμος.
Βαθιά συγκινητικό βιβλίο, σπαρακτικό στα ψυχικά και συναισθηματικά του φορτία. Νομίζω ότι οφείλει να διαβαστεί από όλους. Ένα αριστούργημα και λίγο πιο πέρα απ' αυτό.