Έλλειμμα εαυτού, πλεόνασμα εγώ

photo: scalidi

Το να φαγωθούμε μεταξύ μας είναι το εύκολο. Και στρεφόμαστε σ' αυτό. Η μια κοινωνική ομάδα έναντι τη άλλης. Κλασικό το διαίρει και βασίλευε. Άλλωστε το έλλειμμα ευφυΐας -πολιτικής ευφυΐας- και στοιχειώδους γνώσης της κοινωνικής πραγματικότητας, αλλά και το έλλειμμα μιας λαμπρής προσωπικής φιλοδοξίας από πλευράς πολιτικών ηγετών -ένας υγιής κινητήριος εγωισμός ότι μπορούν να είναι οι καλύτεροι στο είδος τους, για τον τόπο τους- ήταν το κερασάκι στην τούρτα γι' αυτό το αποσαθρωμένο σύστημα που το ροκάνισε η διαφθορά. Και άρχισε το διαίρει για να κερδίσουν χρόνο, μπορεί και χρήμα. Και χάνουμε πολύτιμο χρόνο ανάπτυξης, πολιτισμού και ανθρωπιάς και γυρνάμε πίσω και αν θέλουμε να είμαστε και κυνικοί, χάνουμε και πολύ χρήμα. Έχει εξανεμιστεί η προσωπικότητα και το ειδικό της βάρος, μπροστά σε ένα ανόητο εγώ. Πρόσκαιρο και επίβουλο. Και εντέλει επικίνδυνο και αναποτελεσματικό. Σκουπίδια παντού, κλειστά σχολεία, γκετοποιημένες περιοχές στα μεγάλα αστικά κέντρα είτε με ναρκομανείς είτε με μετανάστες είτε με κάθε λογής διαφορετικούς, φτώχεια ορατή στους δρόμους, με καλπάζουσα πια παρουσία οι άστεγοι, εγκληματικότητα. Το αποτέλεσμα. Προφανώς τους ικανοποιεί. Δεν διαταράσσει τίποτα από την εγωτική τους ασφάλεια. Όλων, όχι μόνο τον ηγετών. Και των υπολοίπων που παρακολουθούμε ουσιαστικά αμέτοχοι και απλώς σφαζόμαστε βουβά με το διπλανό. Ελέω φόβου. Για την ατομική μας τάχα ασφάλεια.

Την Τρίτη το βράδυ στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών ο Κώστας Χατζής τραγούδησε για την ανθρωπιά. Αυτός ο τόσο σπουδαίος καλλιτέχνης, 55 χρόνια τώρα, τραγουδάει για τον τσιγγάνο, τον φτωχό, τον ασήμαντο, των ερωτευμένο, τον μόνο, τον πληγωμένο, για το παιδί. Τον άνθρωπο όπως κι αν έχει μέσα στην κοινωνία. Η σημειολογία του Μεγάρου εγείρει μεν ικανοποίηση για τα αόρατα τείχη που ίσως πέφτουν κι από την άλλη ένα ερωτηματικό αν θα απευθυνθεί σε ώτα ακουόντων με ψυχές ανοιχτές ή θα συντελεστεί μια συμβατική αναγνώριση.

Όσο περίμενα στην είσοδο, ένας από τους εκατοντάδες θεατές βάλθηκε να τονίζει την τσιγγάνικη καταγωγή του Κώστα Χατζή, λες και δεν το ξέραμε, λες και ο ίδιος ο καλλιτέχνης δεν είναι περήφανος γι' αυτό, λες και ο ίδιος ο θεατής δεν πλήρωσε εισιτήριο για να παρακολουθήσει ακριβώς αυτό. Η μικρότητα στο απόγειό της. Ύστερα, στο διάλειμμα, κυρία της πρώτης σειράς και παρακαθήμενοί της παραπονούνταν για την ποιότητα του ήχου, με αγένεια παροιμιώδη. Εδώ η σημειολογία του Μεγάρου λειτούργησε αντιστρόφως. Αν από μια παράσταση που μπόρεσα να παρακολουθήσω μόνο με θολά μάτια από τα δάκρυα συγκίνησης, εκείνοι είχαν μόνο να διαμαρτυρηθούν, τότε είμαστε πολύ φτωχοί πνευματικά και ψυχικά. Χωρίς εαυτό. Ασυγκίνητοι και απαθείς, εντέλει αδιάφοροι. Χάνουμε το περιεχόμενο και την ουσία. Για ένα αναλώσιμο περιτύλιγμα: το εγώ μας.

(Το κείμενο δημοσιεύτηκε στη "Βραδυνή" στις 21 Οκτωβρίου 2011)