Για τους αγρότες

Για τους αγρότες θα γράψω. Αυτούς της Αργολίδας που γνωρίζω από πρώτο χέρι. Αυτούς, τη γενιά του παππού μου και τα πρώτα χρόνια του μπαμπά μου, που μπορούσαν να ζήσουν από τα κτήματά τους, με τον προσωπικό τους κόπο, αλλά αξιοπρεπώς. Τη θυμάμαι πολύ καλά αυτή την εποχή από τις αρχές της δεκαετίας του '80 και μέχρι τα μέσα του '90.
Ο παππούς έριχνε στη γη, χωρίς να του πει κανείς ότι την καταστρέφει, όλα τα φυτοφάρμακα και τα λιπάσματα που του πούλαγαν οι χωρίς οικολογική συνείδηση μορφωμένοι γεωπόνοι-έμποροι των πολυεθνικών εταιρειών φυτοφαρμάκων. Μακάρι να ήταν μόνον αυτός. Αλλά ήταν και όλοι οι άλλοι καλλιεργητές, ο καθένας ξεχωριστά που πήγαινε στο γεωπόνο του σαν να πήγαινε στο γιατρό του κι εκείνος τους έδινε χημικά. Η φράση "υδροφόρος ορίζοντας" μπήκε στη ζωή τους 15 χρόνια αργότερα, όταν δεν είχαμε πια νερό να πιούμε. Ακατάλληλο. Μολυσμένο με νιτρικά. Οι φήμες λένε ότι μας άφησαν κάμποσα χρόνια να το πίνουμε. Και οι καρκίνοι άρχισαν να θερίζουν. Δεν έχουν σταματήσει ακόμα. Προφανώς δεν θα σταματήσουν. Είμαι και η γενιά που είδε τους γονείς της να τρέχουν στα σούπερ μάρκετ πανικόβλητοι να αγοράσουν γάλατα λόγω Τσέρνομπιλ.

Οι ελιές αποδίδουν ακόμα. Τα καπνά τους προέτρεψαν να τα βγάλουν με κοινοτικές επιδοτήσεις. Δέλεαρ τα δύο τρία χρόνια που τους πλήρωσαν. Οι ανάγκες μεγάλες, υπέκυψαν. Άλλωστε δεν πίστευαν στ' αλήθεια ότι θα τα καταργούσαν, νόμιζαν ότι θα έμεναν φήμες. Δεν έμειναν. Μετά τους είπαν να βάλουν νέες καλλιέργειες. Τα χώματά τους είχαν κορεσθεί, δεν ευδοκιμούσε τίποτα. Τα βιολογικά προϊόντα άγνωστα και ο αγροτουρισμός το ίδιο. Ακόμη ασαφές και πολύ "επιστημονικό" τους ακούγεται. Στην πράξη οι περισσότεροι δεν το έχουν δει ακόμα να συμβαίνει. Λίγες οι εξαιρέσεις.

Τα σεμινάρια που επιδοτούσε η Ε.Ε. μέσω ΟΑΕΔ τα καρπώθηκαν μικρά συμφέροντα τοπικά. Ο κουμπάρος του κουμπάρου. Κάτι νεαρές μέχρι τα τριάντα το πολύ που είχαν σκοπό μόνο να παντρευτούν, ούτε σπουδές ούτε δουλειά ούτε τίποτα, πήγαν πήραν τα λεφτά, παρακολουθώντας και κοροϊδεύοντας όλα εκείνα τα μαθήματα που διδάσκονταν και υποτίθεται αποτελούσαν την κατάρτισή τους να ανοίξουν επιχειρήσεις δικές τους. Τέλειωσαν αυτά. Τέλειωσαν και τα ψέματα. Δουλειά γιοκ, αφού κορόιδευες την ανθοδετική, τη μαγειρική, την κομμωτική και τη ραπτική, καλή μου... Πήγαινες να πάρεις τα λεφτά και να φύγεις. Και σε φύγανε.

Εκεί στο '95 κοντά, πανέξυπνα κάποιοι φαλίρισαν τους Συνεταιρισμούς. Πάνε και τα πορτοκάλια. Σαπίζουν στις χωματερές. Βγάλανε δυο-τρια "στελέχη" λεφτά κι οι άλλοι πεινάγανε. Δεν τους πήγαν στα δικαστήρια, γιατί ήταν όλοι συγγενείς και φίλοι μεταξύ τους. Φιλότιμο σου λέει. Φιλότιμο να πεινάς και να μην το παραδέχεσαι για να μην κακοκαρδίσεις τον ξάδερφο; Α, και η φήμη ότι θα σου τα δώσουν εσένα τα λεφτά. Ε, δεν σου τα έδωσαν τελικά. Κρίμα που δεν πήγες στα δικαστήρια θα δικαιωνόσουν. Όλα τα στοιχεία με το μέρος σου ήταν. Κρίμα το φιλότιμο.
Τώρα δεν ρίχνεις πια φυτοφάρμακα στο χώμα, γιατί προτιμάς να τα βλέπεις να σαπίζουν στο χώμα τα φρούτα σου παρά να ασχοληθείς μαζί τους. Μπαίνεις μέσα κάθε χρόνο σε κόστος, αμά τα φροντίζεις, μόνο και μόνο γιατί είναι ο κόπος μιας ολόκληρης ζωής, της ζωής σου. Η γη είναι η ζωή σου κι εσύ τη φαρμάκωσες και τώρα σε φαρμακώνει με τη σειρά της εκείνη.
Οπως κάθε χρόνο κλαίει η ψυχή σου με τα δέντρα που τα καίει ο πάγος, έτσι κλαις για την κατάντια σου. Που δεν σε νοιάστηκε κανείς, δεν φρόντισε να σε ενημερώσει, να σε εκπαιδεύσει αποτελεσματικά, να σε μάθει τι θα πει οικολογία πριν καταστρέψεις τη γη και την υγεία σου. Που όλοι θέλουν να βγάλουν κέρδος στην πλάτη σου, α, και την καλή κ'αγαθή από "φιλότιμο" ψήφο σου.