Οι επιζήσαντες της Ευρώπης
Βλέπεις το χάρτη της Ευρώπης και κοιτάζοντας τη μεσογειακή λεκάνη, διαπιστώνεις ότι αυτό το φυσικό σύνορο έχει καταπιεί -απ' όσο ξέρουμε- στους κόλπους του μόνο για φέτος 170 ανθρώπους που έχουν προσπαθήσει να περάσουν στην Ευρώπη, σύμφωνα με το παράρτημα της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ στην Ιταλία. Τελευταία γνωστή περιπέτεια η επιβίωση του ενός από τα 55 άτομα που επέβαιναν σε σκάφος και από τη Λιβύη ήθελαν να φτάσουν στην Ευρώπη. Οι 54 πέθαναν από αφυδάτωση.
Ξεκινάνε από τις χώρες τους απελπισμένοι, αναζητώντας την ελπίδα στη Γηραιά Ήπειρο. Το ευρωπαϊκό τους όνειρο. Πολλοί το πληρώνουν με τη ζωή τους. Η προκλητική ευμάρεια του δυτικού κόσμου -μην το ξεχνάμε εμείς ζούμε σε κρίση (!)- τους κοστίζει την ίδια τους την ύπαρξη. Φεύγουν από χώρες μπαρουτοκαπνισμένες από τη βία και τον πόλεμο, με σκοπό να βρεθούν στην ουτοπία γι' αυτούς της δημοκρατικής κι ελεύθερης Ευρώπης. Και ποτίζουν με το αίμα τους τη θάλασσα, τι ειρωνεία, διψασμένοι για νερό. Πλουτίζουν με τα κόκκαλα και τις σάρκες τους τα ιζήματα της μεσογειακής λεκάνης. Μια Ιστορία που θα παραμείνει ανεξιχνίαστη. Ανώνυμες θυσίες στο όνομα της επιβίωσης. Σκέφτομαι εκείνον τον έναν, το μόνο του. Τον επιζήσαντα. Αν θα βρεθεί εντέλει στους ευρωπαϊκούς δρόμους. Μόνος. Πώς να αντέξει το ότι εκείνος έζησε, με ποιον να μοιραστεί τον κόσμο που φέρει μέσα του, την παλιά του ζωή, την ίδια του την τύχη...
Στη Γηραιά Ήπειρο, τρωγόμαστε για το ευρώ, τη δημοσιονομική κρίση, τα δάνεια, τον υπερχρεωμένο μεσογειακό νότο, την ίδια ώρα έχουμε να πιούμε νερό, να ντυθούμε, να φάμε, να μορφωθούμε, έστω στοιχειωδώς. Βουλιαγμένοι κάτω από το βάρος της Ιστορίας μας και της διαρκούς προσπάθειάς μας να τη χειριστούμε -τόσο παρελθόν πώς να το αντέξεις;- ενδιαφερόμαστε μόνο εγκυκλοπαιδικά, σχεδόν ντοκιμαντερίστικα γι' αυτόν τον κόσμο που ζει δίπλα μας στο χάρτη, σε Αφρική, Ασία, Μέση Ανατολή. Μέρη που μας έχουν τροφοδοτήσει ως πολιτισμό και ήπειρο με τον πλούτο τους το φυσικό κι εμείς κάνουμε το παν να τους κλείσουμε τα σύνορα. Να μην τους δεχτούμε εντός μας, παραβλέποντας ότι ο κάθε άνθρωπος από αυτούς έχει μια προσωπική μοναδική ιστορία, μια αξία ίση με τη δική μας.
Οι μετακινήσεις πληθυσμών προς την ήπειρο με τα “ανοιχτά, μεγάλα μάτια” (ευρύς και ωψ, Ευρώπη) φαίνεται πως θα καθορίσουν τη μετέπειτα πορεία της. Οι αλλοτινές επιδρομές των “βαρβάρων” αντικαταστάθηκαν από εκατομμύρια ρημαγμένων προσφύγων και μεταναστών που έρχονται αναζητώντας την καλύτερη ζωή. Για αρχή, την ίδια τη ζωή. Ο ταύρος της μυθολογίας που ενδύθηκε ο Δίας για να ξελογιάσει την Ευρώπη, αυτή τη φορά είναι κουρελής και ματωμένος. Ζητάει οίκτο και φροντίδα. Δεν έρχεται με πολεμικές διαθέσεις. Εντός των ευρωπαϊκών άστεων όμως συγκροτούνται σιγά σιγά τα γκέτο των απομονωμένων φτωχών, παραβατών, απελπισμένων, ξένων, μόνων, αλλόθρησκων και κυρίως “αόρατων” στα επίσημα κράτη και τις εξουσίες τους. Μια άλλη Ευρώπη, μέσα στην ίδια την Ευρώπη. Υποστρώματα Ιστορίας που κουβαλάνε μέσα τους τον πόνο, την απόρριψη, τη δίψα για επιβίωση, την ανάγκη για ανθρωπιά. Είναι αυτοί που επιζούν από τα ναυάγια και τα ναρκοπέδια, από τα σύγχρονα δουλεμπόρια. Έχουν το ίδιο αίμα με σένα, εκείνο που θα ποτίσει το χώμα της Ευρώπης στο τέλος. Είναι αίμα από το αίμα της Ευρώπης και σάρκα από τη σάρκα της. Μόνο και μόνο επειδή το επιθύμησαν τόσο και το αποφάσισαν. Και κυρίως, επειδή επέζησαν προσπαθώντας να το κάνουν πράξη. Την κερδίζουν την Ευρώπη τους.
Ξεκινάνε από τις χώρες τους απελπισμένοι, αναζητώντας την ελπίδα στη Γηραιά Ήπειρο. Το ευρωπαϊκό τους όνειρο. Πολλοί το πληρώνουν με τη ζωή τους. Η προκλητική ευμάρεια του δυτικού κόσμου -μην το ξεχνάμε εμείς ζούμε σε κρίση (!)- τους κοστίζει την ίδια τους την ύπαρξη. Φεύγουν από χώρες μπαρουτοκαπνισμένες από τη βία και τον πόλεμο, με σκοπό να βρεθούν στην ουτοπία γι' αυτούς της δημοκρατικής κι ελεύθερης Ευρώπης. Και ποτίζουν με το αίμα τους τη θάλασσα, τι ειρωνεία, διψασμένοι για νερό. Πλουτίζουν με τα κόκκαλα και τις σάρκες τους τα ιζήματα της μεσογειακής λεκάνης. Μια Ιστορία που θα παραμείνει ανεξιχνίαστη. Ανώνυμες θυσίες στο όνομα της επιβίωσης. Σκέφτομαι εκείνον τον έναν, το μόνο του. Τον επιζήσαντα. Αν θα βρεθεί εντέλει στους ευρωπαϊκούς δρόμους. Μόνος. Πώς να αντέξει το ότι εκείνος έζησε, με ποιον να μοιραστεί τον κόσμο που φέρει μέσα του, την παλιά του ζωή, την ίδια του την τύχη...
Στη Γηραιά Ήπειρο, τρωγόμαστε για το ευρώ, τη δημοσιονομική κρίση, τα δάνεια, τον υπερχρεωμένο μεσογειακό νότο, την ίδια ώρα έχουμε να πιούμε νερό, να ντυθούμε, να φάμε, να μορφωθούμε, έστω στοιχειωδώς. Βουλιαγμένοι κάτω από το βάρος της Ιστορίας μας και της διαρκούς προσπάθειάς μας να τη χειριστούμε -τόσο παρελθόν πώς να το αντέξεις;- ενδιαφερόμαστε μόνο εγκυκλοπαιδικά, σχεδόν ντοκιμαντερίστικα γι' αυτόν τον κόσμο που ζει δίπλα μας στο χάρτη, σε Αφρική, Ασία, Μέση Ανατολή. Μέρη που μας έχουν τροφοδοτήσει ως πολιτισμό και ήπειρο με τον πλούτο τους το φυσικό κι εμείς κάνουμε το παν να τους κλείσουμε τα σύνορα. Να μην τους δεχτούμε εντός μας, παραβλέποντας ότι ο κάθε άνθρωπος από αυτούς έχει μια προσωπική μοναδική ιστορία, μια αξία ίση με τη δική μας.
Οι μετακινήσεις πληθυσμών προς την ήπειρο με τα “ανοιχτά, μεγάλα μάτια” (ευρύς και ωψ, Ευρώπη) φαίνεται πως θα καθορίσουν τη μετέπειτα πορεία της. Οι αλλοτινές επιδρομές των “βαρβάρων” αντικαταστάθηκαν από εκατομμύρια ρημαγμένων προσφύγων και μεταναστών που έρχονται αναζητώντας την καλύτερη ζωή. Για αρχή, την ίδια τη ζωή. Ο ταύρος της μυθολογίας που ενδύθηκε ο Δίας για να ξελογιάσει την Ευρώπη, αυτή τη φορά είναι κουρελής και ματωμένος. Ζητάει οίκτο και φροντίδα. Δεν έρχεται με πολεμικές διαθέσεις. Εντός των ευρωπαϊκών άστεων όμως συγκροτούνται σιγά σιγά τα γκέτο των απομονωμένων φτωχών, παραβατών, απελπισμένων, ξένων, μόνων, αλλόθρησκων και κυρίως “αόρατων” στα επίσημα κράτη και τις εξουσίες τους. Μια άλλη Ευρώπη, μέσα στην ίδια την Ευρώπη. Υποστρώματα Ιστορίας που κουβαλάνε μέσα τους τον πόνο, την απόρριψη, τη δίψα για επιβίωση, την ανάγκη για ανθρωπιά. Είναι αυτοί που επιζούν από τα ναυάγια και τα ναρκοπέδια, από τα σύγχρονα δουλεμπόρια. Έχουν το ίδιο αίμα με σένα, εκείνο που θα ποτίσει το χώμα της Ευρώπης στο τέλος. Είναι αίμα από το αίμα της Ευρώπης και σάρκα από τη σάρκα της. Μόνο και μόνο επειδή το επιθύμησαν τόσο και το αποφάσισαν. Και κυρίως, επειδή επέζησαν προσπαθώντας να το κάνουν πράξη. Την κερδίζουν την Ευρώπη τους.
(Δημοσιεύτηκε στη "Βραδυνή" στις 13/7/2012)