Η κενή γλώσσα


Δεν ξέρω πώς έγινε η μετάλλαξη. Δεν ξέρω πώς οι λέξεις απέμειναν άδειες από το περιεχόμενό τους. Πήρε τ' αυτί μου λίγη από την ομιλία του Παπανδρέου στο Ελληνοαμερικανικό Επιμελητήριο και έφριξα. Μιλούσε προφανώς για μια εικονική χώρα με ακόμα πιο εικονικούς ανθρώπους, μια εικονική κυβέρνηση, δεν εξηγείται αλλιώς. Η απόλυτη αναντιστοιχία μεταξύ πραγματικότητας και ήχων. Ένα κακοφτιαγμένο τραγούδι παραλόγου με ξύλινες λέξεις, κούφιες. Δεν είναι ο μόνος, βέβαια. Κι αυτό είναι το ακόμα πιο ανησυχητικό. Από κάθε πολιτικό χώρο η ίδια παράσταση. Προφανώς με εξαιρέσεις, αλλά δεν τις βλέπουμε πια. Αν υπάρχουν, ας βγουν στην επιφάνεια να διεκδικήσουν το μερίδιό τους. Είναι η ώρα.
Προσπαθώ να αντιληφθώ αν αυτή η μετάλλαξη ήρθε από πάνω προς τα κάτω ή το αντίστροφο. Αν δηλαδή πρώτα χάσαμε οι πολλοί τις λέξεις μας και μετά αποτυπώθηκε αυτό στον πολιτικό μας καθρέφτη. Καταλήγω ότι έγινε ταυτόχρονα αυτό. Γίναμε τέτοιοι άνθρωποι που αρχίσαμε να μην δίνουμε και πολύ σημασία στον τρόπο, με αποτέλεσμα σιγά σιγά να χάσουμε την ουσία. Βοήθησε η καταρρακωμένη παιδεία, ήρθε και η απόκτηση αγαθών που συμπλήρωνε τα κενά της γλώσσας και της ψυχής, εκεί πάνω που πιστέψαμε ότι η πολιτική ήταν μια πολυτέλεια και τα χάσαμε όλα. Βάλαμε στη θέση των πολιτικών ανθρώπους που ονειρευόμαστε κάποτε να μπούμε στις τάξεις τους: να γεννηθούμε σε μεγάλα τζάκια, να πάμε στα πανεπιστήμια του εξωτερικού και να ζούμε την Ελλάδα και στην Ελλάδα μέσα από το τζάμι της θωρακισμένης μας λιμουζίνας. Α, και της γλώσσας χωρίς αντίκρισμα.Να μην μας αγγίζει τίποτα. Να βλέπουμε το γυάλινο κόσμο μας, από απόσταση, χωρίς ανάγκες. Χωρίς σάρκα και οστά οι λέξεις μας. Το σύμπλεγμα του επαρχιωτισμού μας. Και η συνήθεια να αναγνωρίζουμε στο εντελώς έξω από μας το ευκταίο.
Τώρα που αυτός ο καθρέφτης έσπασε όμως και δεν μας λέει πόσο είμαστε οι καλύτεροι και οι ομορφότεροι του κόσμου, ίσως να ήρθε η ώρα να φανούμε ειλικρινείς. Απέναντι στον εαυτό μας. Α, και στη γλώσσα μας. Να βρούμε τις λέξεις να πούμε την αλήθεια. Να αναγνωρίσουμε τους εαυτούς μας ως ανθρώπους της Μεσογείου. Που φτάνουν σε μας οι επιταγές της Δύσης, αλλά επιλέγουμε ένα δικό μας ζεν εξ Ανατολών για να τις φέρουμε στα μέτρα μας. Γι' αυτό είμαστε σταυροδρόμι. Ο ορθολογισμός και η πίστη για κάτι πέρα και μετά απ' αυτόν είναι η δύναμή μας. Έχουμε το ταξίδι και τη θάλασσα. Δεν μας αξίζει ο βάλτος. Οι ορίζοντες είναι μπροστά μας. Να τους δούμε, όμως.

(Το κείμενο δημοσιεύτηκε στη "Βραδυνή" στις 16 Δεκεμβρίου 2011)